1980’lerin başında vücut dışı şok dalga litotripsinin (ESWL) tanıtılması, böbreklerinde taş bulunan hastaların tedavisinde devrim yarattı.
ESWL’nin daha resmi adı Ekstrakorporeal Şok Dalgası Litotripsi’dir. Ekstrakorporeal, vücut dışında meydana geldiği anlamına gelir. Litotripsi, Yunanca ‘taş’ (lito) ve ‘ezme’ (tripsis) kelimelerinden gelmektedir. Sağlık hizmeti sağlayıcıları, böbrek taşlarını tedavi etmek için şok dalgası litotripsi (ESWL) kullanır.
Ekstrakorporeal şok dalgası litotripsi (ESWL), litotriptör adı verilen bir makine tarafından üretilen bir dizi şok dalgası ile böbrek taşlarını kırmak için bir prosedürdür.
Şok dalgaları vücuda girer ve bir X-ışını kullanılarak hedeflenir. İşlemin amacı, taşları vücuttan geçebilecek veya çıkarılması daha kolay hale gelebilecek daha küçük parçalara ayırmaktır. Böbreklerdeki ve üreterdeki taşlar için parçalar idrarla çıkacaktır.
ESWL ünitemizde farklı sertlikteki üriner sistem taşlarını kırmak mümkündür. ESWL, taşı kum haline getirerek hastanın farkında olmadan taşı hareket ettirmesini sağlar.
Elektromanyetik şok kaynağından gelen enerji darbeleri, parabolik reflektör tarafından odaklanıp yansıtılarak taş üzerinde küçük bir noktada mini şok dalgaları oluşturur ve bu da taşı kırar. Hasta oluşan kum ve taş parçalarını idrar yoluyla dışarı atar.
Böbrek Taşları Nelerdir?
Böbrek taşları, idrarda bulunan maddelerden (kalsiyum gibi) oluşur. Bu maddelerin yüksek seviyeleri bir kütle halinde kristalleştiğinde bir böbrek taşı oluşur.
Çoğu böbrek taşı böbreğin içinde oluşur ancak üretere (idrarı mesaneye taşıyan tüp) girebilir.
Böbrek Taşı Ne Zaman Tedavi Edilmelidir?
Çoğu böbrek taşı kendi kendine geçer. Ancak bazen böbrek taşı idrar yolundan geçemeyecek kadar büyür veya içeride sıkışır. Böbrek taşı atağı sırasındaki ağrı, tipik olarak üreterde sıkışan ve böbrekten idrar drenajını engelleyen bir taştan kaynaklanır. Böbrek taşları, böbrek hasarı, idrarda kan veya ciddi bir enfeksiyon gibi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu durumlarda tedavi, böbrek taşlarından güvenle kurtulmanıza ve kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olabilir.
Litotripsi (ESWL) Ne Zaman Kullanılır?
Böbrek taşları genellikle idrarla birlikte idrar yolundan geçecek kadar küçüktür. Bazı durumlarda, taşlar kendi başlarına geçemeyecek kadar büyüktür. Litotripsi (ESWL) normalde şu durumlarda kullanılır:
• Taşlar geçemeyecek kadar büyük olduğunda (5 milimetreden büyük)
• Taşlar idrar akışını engelliyorsa
• Taşlar kanamaya veya enfeksiyona neden oluyorsa
• Taş düşürmeye çalışırken ağrı kesici ilaçlar etkili değilse
Bazı taşlar şok dalgası litotripsi (ESWL) ile tedavi edilemeyecek kadar büyük olabilir. Bu prosedürün uygun olup olmadığını görmek için boyut, şekil, konum ve taş sayısı değerlendirilecektir.
Hamileyseniz, kalp pili, böbrek kanseri, böbrek enfeksiyonu veya kalp rahatsızlıkları için ilaç kullanıyorsanız doktorunuz alternatif tedavi önerebilir.
Bir Şok Dalgası Litotripsi (ESWL) Prosedüründen Önce Ne Bekleyebilirim?
Sağlık uzmanınız, prosedürünüz için nasıl hazırlanacağınızı açıklayacaktır. Aşağıdakileri yapmanız gerekebilir:
- Tam laboratuvar çalışması: Böbrek fonksiyonunuzu ve kan sayımlarınızı kontrol etmek için kan testlerinin yanı sıra idrarınızda enfeksiyon olup olmadığını kontrol etmek için idrar testleriniz olabilir.
- Belirli bir diyet uygulayın: İşleminizden birkaç saat önce yeme ve içmeyi bırakmanız gerekecektir.
Şok Dalgası Litotripsisini (ESWL) Kim Yapar?
Ürologlar şok dalgası litotripsi yaparlar. Ürologlar, böbrek ve diğer idrar organlarının karmaşık sorunlarının tedavisinde uzmanlaşmış, yüksek eğitimli doktorlardır.
Bir Şok Dalgası Litotripsi (ESWL) Prosedürü Ne Kadar Sürer?
Şok dalgası litotripsi tipik olarak yaklaşık bir saat sürer. Prosedürünüz, sahip olduğunuz böbrek taşının boyutuna ve sayısına ve genel sağlığınıza bağlı olarak daha fazla veya daha az zaman alabilir.
Bir Şok Dalgası Litotripsi (ESWL) Prosedüründen Hemen Sonra Ne Bekleyebilirim?
Şok dalgası litotripsi (ESWL) tipik olarak ayakta tedavi prosedürüdür. İşlem sonrası birkaç saat dinlenme sonrası aynı gün eve gidilebilir.
Şok Dalgası Litotripsi (ESWL) Sonrası Taşların Geçmesi Ne Kadar Sürer?
İşlemden sonra birkaç gün ila haftalarca idrarınızda böbrek taşı parçalarının geçmesini bekleyebilirsiniz. Taş parçaları kum, çakıl veya toz gibi görünebilir.
